?i?u tra s�u, ?�o k? c� kh� kh�ng khi m� ??i ph??ng ?� quy?t ??nh th? m?i v� th�nh. Nguy?n V?n Duy r?t nhanh ?i?u tra ???c nh� h? Tr?n t?i H� T?nh ?� vi?n tr? cho nh� h? B�i kh�ng bi?t bao nhi�u l?n trong qu� kh?. Nhi?u ??n ?? c� th? l?p ???c m?t quy?n l?ch v?n ni�n. S? l??ng m?i l?n th� c?ng kh�ng bao nhi�u nh?ng c?ng t?ng s? l?i th� l� m?t con s? kh?ng l? khi?n T? ??c nh�n m� kinh h�i v?n ph?n. Quan tr?ng nh?t ?� l� l?n g?n ?�y nh?t hai nh� li�n h? l?i c�ch ch�nh bi?n t?i kinh ?� Hu? v�o th�ng hai c� v�i tu?n m� th�i.�

K? ??n ?� l� c?u c?a Di�u thi?u l� B�i Khang, v?n ?? l� l?n n�y C�n ca c?ng d�i cho em v? n?m ng�n l?ng b?c, l�o gi� n�y v?n c� t�nh ngh?a kh� l?n v?i nh� ngo?i. T?t nhi�n s? ti?n ?ng h? � t? ch?c� n�y ???c ghi ch�p c?n th?n trong s? s�ch c?a nh� h? B�i. Di�u thi?u trong chuy?n n�y qu? th?t h?i qu� ch? quan. H?n kh�ng h? c� li�n h? g� v? t? ch?c d? ??ng �t�y s?n� ch?y ?n t?ng b?a v� t? ch?c �b�n tay l?n� kia c?. Hai t? ch?c n�y v? m?c ?�ch, c?u tr�c, v� t�nh ch?t l� ho�n to�n kh�c nhau. Kh�ng ai c� th? li�n h? h? v�o l�m m?t cho ???c.�

B?ng ch?ng nh? th�p,nh?t l� l?n ?ng h? cu?i c�ng l?i r?t g?n v?i cu?c ??o ch�nh c?a ??i ng? b� m?t kia. C�n vi?c t?i sao nh� h? Tr?n kh�ng t?n d?ng c? h? ?� m� h?t g?n c? ho�ng t?c th� v?n l� c�u h?i l?n. Nh?ng trong ban ph? ch�nh c� nhi?u � ki?n cho r?ng h? Tr?n nh?n th?y �th?i c?� kh�ng ??, kh� nh?n ???c �?ng h?� c?a to�n b? ??i Nam n�n ch?a c� ra tay ??n c�ng. L� do n�y kh� mi?n c??ng nh?ng l�c n�y th� ai c� th? quan t�m. B?ng ch?ng, nh�n ch?ng, l� l?ch, c? l� do ??u c� c? r?i.�

Ph?m Ph� Th? ra s?c b?o v? cha con h? Tr?n nh?ng m?t ng??i l?c m?ng �ng ?�nh t? quan v? qu�. T�t nhi�n l� T? ??c r?t �s?ng l�ng� ph� chu?n. N?u kh�ng s? th? l?c h? Tr?n t?i mi?n b?c qu� m?nh th� c� l? Ph?m Ph� Th? kh�ng ch? b? c�ch ch?c b�nh th??ng nh? v?y m� l�n ?o?n ??u ?�i r?i.

?�ng l�c n�y th� Tr??ng ??ng Qu? t?ng ??c nh? t?nh H?i- H?ng ( H?i D??ng- H?ng Y�n) �may m?n� tr?n ???c v? kinh ?� Hu? v� tin t?c m� h?n b�o l�n ch�nh l�: � Tr?n gia mu?n x?ng V??ng, h? t? ??ng t?n c�ng H?i D??ng, H?ng y�n khi?n cho Tr??ng ??ng Qu? kh�ng th? t? ch?c ch?ng Ph�p cho ???c n�n m?i b? b?t��

V� Tr??ng ??ng Qu? c?ng n�u ra m?t suy ?o�n c� th? Tr?n gia ?� th?a thu?n c�ng ng??i Ph�p v� kh�ng ti?n ?�nh qua S�ng H?ng ?? cho ng??i Ph�p r?nh tay xu�i Nam ti�u di?t Hu?.�

Tinh t?c n�y ch�nh l� m?t qu? ??n t?c n�m v�o th?ng b�n h?i ngh?. Tinh t?c c?ng ch?ng d?u ???c bao l�u, kinh ?� Hu? h�ng ng??i b�ng ho�ng r?i lo?n. Ti?p theo ?� l� tin T�n Th?t Gi�c b?i tr?n truy?n v?. Nh?ng qu?n th?n Hu? l?i kh�ng lo l?ng m� th? ph�o m?t c�i. N?u T?n V?n V�n li�n h?p Tr?n gia ph? t? ?�nh b?i qu�n Ph�p th�m m?t l?n n?a n?i li?n b?y t?nh ph�a b?c c�ng Thanh H�a, Nam ??nh, Ninh B�nh v� H� N?i th� to�ng b? mi?n b?c l� c?a h? Tr?n r?i. Th�m v�o ?� uy v?ng c?a h? l� s? l?n v� c�ng trong d�n ch�ng B?c K?. Ch�nh v� v?y thu l?i binh quy?n c?a Tr?n V?n V�n l� ?�ng, co thua m?t tr?n nh? c?ng kh�ng sao.�

T? ??c nghe th?y tin b�o t?ng h?p l?i th� t?c gi?n b?ng b?ng, ?ang b?nh n?ng m� c?ng b?t d?y vi?t m?t b?c chi?u th? g?i ra b?c, k�m theo ?� l� hai quy?n gia ph? h? Tr?n v� h? B�i. T?t nhi�n ???ng bi?n b? phong t?a n�n tin t?c ch? c� th? v�ng theo ???ng Ai Lao v�o H?ng H�a sau ?� l� Tuy�n Quang r?i ??n Th�i Nguy�n. M?t ??i qu�n bi?t k�ch g?n 300 ng??i c?a Hu? ???c trang b? t?n r?ng ?? th?c hi?n nhi?m v? n�y. Con ???ng n�y l� con ???ng kh�ng th�ng, c?n ph?i v?a ?i v?a ?�nh ?? n�n c?n m?t ??i qu�n l?n nh? v?y ?? ??a th?. Ai Lao tuy n�i l� ??i Nam thu?c ??a, nh?ng n?i n�y r?t lo?n, ph? t?c kh?p n?i, ???ng ?i kh� kh?n kh?p n?i l� r?ng n�i ch?a khai ph�. H?ng H�a l�c n�y l?i c�ng l� man hoang chi ??a, ??i n�i ch?p tr�ng. C�c l�ng B?n c?a ng??i D�n t?c M�o, H�mong, T�y, Th�i ??u c� vua ri�ng c?a m�nh v� g?n nh? l� t? tr?. Tuy�n Quang l�c n�y c?ng kh�ng kh�c l� bao c?.�

B?c th? c�ng hai quy?n gia ph? sau m?t ???ng v�ng l?n l?i xa ??n 1500 km c?ng ??n ???c V?n Ninh. L�c n�y Di�u thi?u ?� giao l?i chi?n tr??ng x�y d?ng ph�ng th? b? s�ng h?ng cho ba t�n s? quan l� ??i t� Tr?n V?n V�, ??i t� Tr?n Chi?n, Trung T� Tr?n V?n Bi?n. Ba ng??i nay ch? ??o ba c�nh qu�n t?i Khi?n X??ng, H?ng Y�n, Gia L�m v?a ti?n h�nh ph�ng th? v?a x�y d?ng c? s?.�

Cu?i th�ng 10, V?n Ninh ?ang ?n m?ng t?ng b?ng sau n?m th�ng v?t v? v� c�ng th� h? c?ng ?� ho�n th�nh ?o?n ???ng ray 140 km n?i li?n V?n Ninh v� Th�i Nguy�n. Trong khi c? V?n Ninh t?ng b?ng t? ch?c ?n m?ng v� ch?y th? nghi?m chuy?n t�u h�ng ??u ti�n tr? 90 t?n h�ng h�a v�o Th�i Nguy�n th� Di�u thi?u l?i m?t m�y t�m t�i m� n�m m?nh b?c th? c?a t? ??c c�ng hai b?n gia ph? kia xu?ng ??t. Quang C�n b�n c?nh ?� th� m?t m�y ?? b?ng r�u t�c d?ng ng??c. C�i n�y con m? n� qu? l� qu� th?, V?n Ninh ?� l�m g� cho ??t n??c n�y th� c? ng??i m� c?ng c� th? nh�n th?y.�

N?u V?n Ninh c� � t? l?p th� c� c?n thi?t ph?i n?m l?n b?y l??t ??a qu�n c?u vi?n Hu?. M� x??ng m�u con em V?n Ninh ch?y xu?ng xong th� h? c?ng y�n l?ng m� r�t v? Ph??ng B?c kh�ng c� t? h�o g� v? trung ??ng. S�ng ?ng, ??n d??c, c�ng nghi?p ? Hu? l� ai ph�t tri?n? N?u V?n Ninh mu?n l�m ph?n th� c?n con m? n� ph� c�ng b?m cho tri?u ?�nh nh? b?m g� c�ng nghi?p v?y kh�ng? N�n nh? tri?u ?�nh ?ang c�n n? K&R g?n 15 v?n l??ng b?c ch?a c� thanh to�n ??y. M� n�i ??n thu?c n? vi?n tr? mi?n ph� cho tri?u ?�nh t? V?n Ninh l� con s? kh�ng t�nh n?i. Li?u c� th?ng ?i�n n�o mu?n t?o ph?n m� b?m v? kh�, ??n d??c, thu?c n? c�ng hu?n luy?n qu�n cho tri?u ?�nh?

B?ng ch?ng, nh�n ch?ng c� th? gi? h?t, ??n c? ng?c t? c?a tri?u ?�nh mu?n l�m gi? c?ng ???c ch? ??ng n�i l� m?y th? qu? n�y. Quan tr?ng l� trong b?c th? n�y T? ??c m?c d� kh�ng n�i g� v? chuy?n nghi ng? Tr?n gia nh?ng l?i �k? l?� nh?ng � ?i?u tra t?i Hu?, k?t m?t c�u l� T? ??c v?n r?t tin t??ng Tr?n gia Ph? t?. Nh?ng con m? n� n?u th?c s? tin th� ??t m? n� hai c�i quy?n gai ph? b? l�o n�y ?i, sau ?� l� tr?n �p d? lu?n xu?ng, c?n ch� g� ph?i g?i th?, g?i gia ph? v? V?n Ninh, b�y tr� m�o kh�c chu?t.�

Chuy?n n�y qu� l?n, hai cha con Tr?n gia t�nh kh�ng ra ???c n�n cho tri?u t?p t?t c? ??u n�o c?a V?n Ninh, Th�i Nguy�n, H?i D??ng, H?ng Y�n l?i. Nh?ng ng??i n�y c� s? quan, c� c�c h?c th?c tr? ?� t?t nghi?p ??i h?c V?n Ninh m� ra l�m quan ??a ph??ng c�c n?i trong Th�i Nguy�n, Qu?ng Y�n v� nay l� H?ng Y�n v� H?i D??ng.�

Di�u thi?u kh�ng ng?i t�nh h�nh m� n�i r� m?i chuy?n t?i Hu?. H?n r?t mong m?i nghe � ki?n c?a m?i ng??i. N?u t�nh h�nh qu� b?t b�t th� Di�u thi?u nguy?n ?�nh xong qu�n th� l� gi?c Ph�p s? v�c c? nh� ra H?i Ngo?i l?p nghi?p. Prussian, Australia, M? n?i n�o Di�u thi?u ch?ng c� th? t?a s�ng. M?t h?m ??i h�ng m?nh nh? V?n Ninh mu?n ??u nh?p v�o n??c n�o th� ?� ch�nh l� v?n kh� b?c kh�i c?a qu?c gia ?�. Nh?t l� b? n�o c?a Di�u thi?u ?� ???c to�n th? c�c chuy�n gia khoa h?c Prussia c�ng nh?n. Kh�ng n�i ?�u xa n?u Di�u thi?u ch? c?n ng? l?i th� Vua Ph? kh? n?ng s? cho h?n m?t c�i ch?c c�ng t??c coong coong ngay l?p t?c.�

Di�u thi?u c?ng n�i th?ng ?i?u n�y v?i c�c quan vi�n, s? quan V?n Ninh. H?n d� c� b?t m�n v?i tri?u ?�nh Hu? nh?ng v?n y�u n??c n?ng n�n. C� mu?n b? ?i c?ng ph?i ?�nh cho xong gi?c Ph�p. C�c tr� th?c V?n Ninh nghe xong th� hai h�ng n??c m?t ch?y d�ng, b?n h? bi?t Di�u thi?u l� kh�ng mu?n lo?n qu?c gia m� b? ?i tha h??ng, th� r?ng m�nh ch?u ?y khu?t c?ng kh�ng m?n g� c�ng m?t m? ?� nhau t??ng t�n. Nh?ng ?�ng ng??ng m? nh?t ?� l� tr??c khi ?i th� Di�u so�i v?n quy?t t�m ?�nh ?u?i ngo?i bang. Kh�ng ai b?o ai l�c n�y trong l�ng m?i ng??i th� so�i t??ng c?a Di�u thi?u ?� t?ng th�nh m?c L�nh T? ???c r?i. H? quy?t ??nh s? nghe theo Di�u thi?u, c?ng hi?n 200% s?c l?c ?�nh ?u?i qu�n th� sau ?� s? r?i xa qu� nh� m� l?u l?c c�ng Di�u thi?u, nh�n c�ch c?a Di�u thi?u ?� ???c m?i ng??i kh?ng ??nh.�

Quang Di�u, Quang C�n c?ng ??u x�c ??ng tr??c t�nh c?m tr�n th�nh c?a nh?ng ng??i ?� v� ?ang theo Tr?n gia b?n h?. ?�y l� t�nh c?m th?c kh�ng c� v? l?i g�, ai c?ng bi?t tha h??ng l?p nghi?p l� kh� kh?n ??n nh??ng n�o, nguy hi?m ra sao. Nh?ng kh�ng m?y ai quan t�m ??n v?n ?? kia c?. Di�u thi?u ??ng ?� n??c m?t ch?y d�i, h?n kh�ng ?y m? nh?ng th? x�c ??ng t? trong t�m can n�y l�m sao c� th? kh?ng ch? ???c ?�y. H?n ??ng ?� g?p m�nh c?m ?n nh?ng con ng??i ???c g?i l� � ??ng ch� kia. Quang Di�u c?m th?y ???c 3 n?m qua h?n c? g?ng kh�ng c� u?ng c�ng. �t nh?t ??i nam ?� c� ???c ?� ph�t tri?n nh?t ??nh, m� nh?ng ng??i theo h?n c?ng c� s?u ?�nh gi� c�ng b?ng v� cao nh?t v? Tr?n gai Ph? t?.�

V?y l� Di�u thi?u c?ng vi?t th? ?�p tr? l?i Tri?u ?�nh, � t? ??n gi?n l� t tri?u ?�nh h�y tin t??ng Tr?n gia, b?n h?n kh�ng c� � t?o ph?n, nh?ng c�o bu?c tr�n ch? l� gi? d?i, Tr?n gia s? c� c�u tr? l?i cho to�n thi�n h? ???c r�.�

Con ???ng ?� ???c ?? th�ng do m?t l?n v?t v? c?a 300 tinh nhu? Hu? n�n h? mang th? tr? v? nhanh h?n nhi?u. 15 th�ng 10 th? ph�c ?�p c?a Di�u thi?u ?� v? ??n Hu?. Nh?ng li?u b?c th? tr�n th�nh n�y c� l�m thay ??i ???c t�nh h�nh kh�ng?

L? d? nhi�n l� kh�ng r?i, ?�ng nh? nh?n x�t c?a Di�u thi?u, n?u T? ??c tin ph? t? Tr?n gia th� ?� cho thi�u h?y hai c�i quy?n gia ph? v? v?n, ch�m ??u ho?c c?m t� Tr??ng ??ng Qu?, c?ng th�m v�o l� tr?n �p d? lu?n. Nh?ng �ng ta ?�u c� l�m nh? v?y, v� l? ?� b?c th? ??y tr�n th�nh c?a Tr?n gia th�nh ra ch? l� m?t c�i r?m kh�ng h?n kh�ng k�m.�

Ch?y ?i ch?y l?i th? t? hai n?i qu� v?t v?, t�nh h�nh chi?n tr??ng th� bi?n ??i trong ch?p m?t. Trong th?i gian h?n 6 tu?n th� qu�n Ph�p ?� ?�nh cho qu�n tri?u ?�nh Hu? t?i t? khi?n h? ph?i lui v? Ph? T?nh gia c? th?.�

Tri?u ??nh n�i l� n? qu�n ??n 4 v?n ng??i nh?ng th?c t? ???c trang b? s�ng t?t v� l�o binh ch? c� h?n 10 ng�n ng??i ?ang chi?n ??u t?i Thanh H�a m� th�i. S? c�n l?i ch�nh l� c�c t�n binh v?i s�ng gh? mua r? t? th??ng nh�n ??c. S? n�y t?t nhi�n l� c� s?c chi?n ??u nh?t ??nh nh?ng l�m sao c� th? nh? v?n l�o binh ?ang �o �o ?? g?c ? Thanh H�a ?�y.�

V?n bi?t v?n l�o binh t?i t?nh Thanh c� l?c chi?n ??u kh� m?nh, nh?ng ch? t??ng c?a h? gi? ?�y l� T�n Th?t Gi�c,s? quan l� th�n binh c?a v? Chu?n T??ng n�y. T�n Th?t Gi�c kh�ng t?i, nh?ng anh ta l�o sao c� th? so s�nh c�ng Tr?n V?n V�n kinh khi?m t�c chi?n hi?n ??i phong ph�, th?m nhu?n l?i ?�nh du k�ch chi?n, ph?c k�ch chi?n. T�n Th?t Gi�c c?ng ?�nh theo l?i ?�nh tr�n nh?ng ch? l� v? h�t v? da m� kh� h?a c?t m� th�i. ?? ??t ???c tr�nh ?? c?a Tr?n V?n V�n th� T�n Th?t Gi�c c�n ph?i c? g?ng nhi?u. Chuy?n anh ta th?t b?i li�n ti?p t?i Thanh H�a c?ng kh�ng qu� kh� hi?u.